جایگاه عرف در حقوق با رویکردی بر ‌اندیشه‌های امام خمینی(س)

زندگی اجتماعی انسان‌هاهمواره حقوقی را در پی داشته که انسان‌ها ملزم به رعایت آن بوده‌اند و پیش ازاینکه قانونگذار این حقوق را وضع کند به صورت عرف و عادت بین انسان‌ها رواج داشتهاست، این مطلب نشانه سابقه دیرینه عرف در مباحث حقوقی بوده و بیانگر اهمیت آن است.آنچه در ذهن شناخته شده و خرمندان آن را می‌پذیرند و نیز چیزی که عادت تمام یااکثریت افراد یک محل یا یک قوم در گفتار و رفتار معین است تا به آن حد که به مرور الزامآور شناخته شده، به شکل عرف تحقق می‌یابد. عرف از مسائل مهم حوزه حقوق است و می‌توانددر استنباط‌های فقهی و حقوقی و ارائه قرائت‌ها و تفسیرهای جدید حقوقی مؤثر باشد.با عنایت به این مهم در این مقاله برآنیم تا جایگاه عرف را در حقوق با توجه بهدیدگاه‌های امام خمینی(ره)، که به حق مجتهدی نواندیش و فقیهی نوپردازندکه در این زمینه نیز با ارائه نظرات متقن خود، راه را برای محققین و پژوهشگران اینحوزه فراهم نموده‌اند، بپردازیم. و به این نتیجه برسیم که عرف یکی از منابع حقوقبه شمار می‌رود و نقش عمده‌ای  را در ارائهراه حل‌های فقهی ـ حقوقی و مسائل مستحدثه به عهده دارد.